Medicalpark sosyal sorumluluk kültür projesidir.
Vokoloji, insan sesinin habilitasyonu ile ilgili bilimsel çalışmalar ve pratik uygulamalar olarak tanımlanmıştır. Bu tanımda belirtilen habilitasyon, yapabilir hale getirmek, donanımlı hale getirmek, başka bir deyişle icrayı geliştirmek, mükemmelleştirmek anlamında kullanılmıştır. Dolayısıyla vokal habilitasyon sesin tamirinden çok özel ihtiyaçlar veya profesyonel icra için hazırlamak anlamındadır. Ancak vokoloji yaklaşımı, ses bozukluklarının tanı ve tedavisinde de söz konusudur. Bu düşünce ile vokoloji tanımı yeniden şöyle yapılabilir: ‘İnsan sesinin oluşumunu çok yönlü çok boyutlu olarak araştırma, ölçme ve değerlendirme; klinik uygulamalarla ses bozukluğunun tanı ve tedavisi; ayrıca pedagojik uygulamalarla profesyonel sesin geliştirilmesi, korunması, sağlıklı ve verimli bir şekilde ve istenen performans seviyesinde kullanılmasını ve sürdürülmesini sağlamak için çalışan bilimdir’. Vokoloji, farklı disiplinlerin aynı dili kullanarak aynı amaçla bir arada çalışmalarına olanak sağlar. Temel, pedagojik ve klinik vokoloji disiplinlerinin değişik yöntemlerle ulaştığı sonuçlar, büyük resmi oluşturacak şekilde birleştirilir.
Ses kısıklığı, basit bir üst solunum yolu enfeksiyonu sırasında gelişebileceği gibi hayatı tehdit eden gırtlak kanseri, beyin ve sinir sistemi bozuklukları gibi ciddi hastalıkların da belirtisi olabilir. Bu yüzden ses kısıklığı hiçbir zaman önemsiz bir şikâyet olarak algılanmamalıdır. Gribal enfeksiyon olsun olmasın sesinde iki günü geçen süreyle bozulma olan kişiler mutlaka bir hekime başvurmalıdır. Ancak unutulmamalıdır ki, bir ses hastası her zaman ses tellerinden hasta değildir. Duygu dünyamız, eğer sesimizle dışa vuruyorsa; yaşadığımız heyecanlar, mesleki ve kişisel zorluklar ve stres, ses bozukluğuna yol açacaktır. Bu bozukluklar çok kısa süren bir ses kısılmasından, sesin tamamen kaybına kadar gidebilir.
Ses bozuklukları, tüm yaşlarda görülebilir ve tüm yaşlarda önemlidir. Konu hakkında birkaç örnek verelim: Çocuklarda hızlı, yüksek ton ve şiddette konuşma, ses tellerinde nodül oluşumuna yol açabilir. Çocuğun bir türlü geçmeyen ses kısıklığı, arkadaş çevresi ve okul hayatını kısıtlayacaktır. Ergenlik döneminde beden ve ruhun uğradığı ciddi değişime, ses ayak uyduramayabilir ve erkek çocuklarda görülen ince ses (mutasyonel falsetto) ile karşılaşabiliriz. Birkaç seans ses terapisi ile giderilebilecek olan bu ses bozukluğu, ileri yaşlara kadar devam edebilir. Kişide sosyal soyutlanma, depresyon gibi problemlere yol açabilir. Erişkin hayata geçildiğinde, sesini yoğun olarak kullanan meslek gruplarının (Ses ve tiyatro sanatçıları, öğretmenler, din görevlileri, santral memurları, politikacılar, vb) ses problemleri karşımıza çıkmaktadır. Bu mesleklerin esası sese dayanır. Sesteki bozulmalar özellikle bu kişilerin hayatını derinden etkiler. Basit yöntemlerle; zaman dışında hiçbir götürüsü olmayan tekniklerle bu tip meslek mensuplarında tedavi mümkündür. İleri yaşlarda ise ses tellerindeki zayıflamaya bağlı ses tonunda incelme ve seste titremeler görebiliriz. Gerek organik, gerekse fonksiyonel ses bozukluklarında erken dönemde tanı konulmalıdır. Erken tanı tedaviyi ciddi anlamda yönlendirir ve etkiler, Bu yüzden seste gelişen değişikliklerin kendimiz veya başkaları tarafından fark edilmesi önemli bir uyaran olmalıdır Sesi anlamak, yorumlamak ve manipule etmek için aynı anda bir laringolog, akustik fizikçi, şan pedagogu/şancı gözü ile sesin fizyolojik, aerodinamik ve akustik yönlerini değerlendirebilmek gerekir. Ses ile ilgili kitapların pek çoğunda geniş ve ayrıntılı olarak anatomi fizyoloji ve akustik – ses fiziği bilgilerine ulaşmak mümkündür ancak şancı veya şan pedagogunun gözüyle insan sesini anlamak kitaptan okuyarak bisiklet sürmeyi öğrenmek kadar zordur.
Ses bozukluklarının teşhisi, tedavisi ve insan sesinin araştırılması için çalışan vokoloji bilimi yeni sayılabilecek bir daldır. Vokoloji, tıp, müzik, dil ve konuşma patolojisi, tiyatro sanatları, fizik ve mühendislik dalları gibi farklı disiplinlerin füzyonundan doğar. İnsan sesinin oluşumu, rehabilitasyonu ve kültürel özellikleri ile ilgilenir. Vokoloji, sadece sesi normale döndürmek için değil, özel ihtiyaçları karşılayacak hale getirmek için de çalışır. Bir ses sanatçısının, öğretmenin, pazar satıcısının ses kullanım ihtiyaçları elbette sıradan bir insanın ses ihtiyacından farklı olacaktır. Vokolojiyi anlamak için profesyonel ses kullanıcısını (profesyonel vokalist) iyi anlamak gereklidir. Profesyonel vokalist mesleğini icra ederken temel araç olarak sesini kullanır, eğer ciddi ses bozukluğu ile karşılaşır veya sesini kaybederse işini kaybetme, çalıştığı alanı değiştirme tehlikesi ile karşılaşır. Dolayısıyla profesyonel ses kullanıcıları sadece şancılar ve tiyatro sanatçıları değildir. Hayatını sesi ile kazanan tüm meslek gruplarını (öğretmenler, çağrı merkezi görevlileri, politikacılar, din görevlileri, sekreterler, satış temsilcileri, avukatlar, vb.) bu sınıfa dâhil edebiliriz. Profesyonel vokalistler toplumda çok ciddi bir orana sahiptirler ve ne yazık ki çok azı doğru ve yeterli eğitim sürecinden geçmektedir. Elbette belirtilen eğitimin süresi ses kullanım ihtiyacına göre farklı olabilir, bir öğretmenle tiyatrocunun, bir müezzin ile şancının eğitimleri farklı süre ve niteliklerde yapılabilir.
Ses terapisi ses kliniğine başvuran tüm hastalara istisnasız uygulanır. Gerekli hallerde tedaviye cerrahi yöntemler de eklenebilir. Ses cerrahisi, fonomikrocerrahi ve yöntemi ile vokolojik esaslar gözetilerek uygulanmalıdır. Fonomikrocerrahide ses tellerindeki nodül, polip, kist gibi hastalıkların mikroskop altında ve özel mikrocerrahi aletleri ile tedavisi yapılır. Bu cerrahi yöntemin temeli, sesin korunması ve ses teline cerrahi sırasında zarar verilmemesidir. Ayrıca ses estetiği olarak ta nitelendirebileceğimiz ses tonundaki değişikliklerin amaçlandığı cerrahi yöntemler de mevcuttur.
Ses hastalıklarının tanısı için gelişmiş laboratuar imkânlara sahip olan ünitemizde, flexible nazofaringo-laringoskopi, videolaringostroboskopi, ses analizi, fonetogram ve elektroglottografi yöntemleri kullanılmaktadır. Bu yöntemlerden flexible nazofaringo-laringoskopi kullanılarak burundan esnek bir kamera ile hastaların ses tellerinin ayrıntılı görüntülenmesi ve lokal anestesi ile ses teline narkozsuz müdahaleler mümkündür. Videolaringostroboskopi, ses tellerinin çalışmasını yavaş çekimle gösteren bir uygulamadır. Bu yöntemle kişinin sesini nasıl kullandığı, başka bir deyişle ses tekniği ortaya konulabilir. Ayrıca ses tellerinde rutin endoskopik muayene ile gözden kaçabilecek iyi ve kötü huylu tümörlerin erken tanısı mümkün hale gelmektedir. Sesin akustik ve aerodinamik değerlendirilmesi yöntemlerinin kullanıldığı laboratuar çalışmalar, sesle ilgili kullanım özellikleri ve bozukluklar hakkında bilgi verirken tedavinin etkinliğinin belirlenmesinde yardımcıdır. Fonetogram, daha çok ses icrası ile ilgilenen profesyonel ses gruplarına ynelik bir ses haritası çıkarma işlemidir. Kişinin ses sınıfının belirlenmesinde, eksik olan ve geliştirilmesi gereken notaların saptanmasında yardımcı bir yöntemdir. Elektroglottografi ise boyundan alınan sinyallerle ses tellerinin temas kalitesi hakkında bilgi verir.
Vokoloji ünitesi, sesi ile ilgili sorun yaşayan tüm bireyleri kabul etmektedir. Bunlar arasında daha önce KBB muayenesi olmuş ve ses tellerinde hastalık saptanmış olan hastalar yanında muayene olmamış olan ve ses bozukluğundan veya yetersizliğinden şikayetçi olan hastalar öncelikli olarak sayılabilir. Özellikle pedagojik vokoloji uygulamalarımızdan fayda görebilecek olan ses sanatçıları, konservatuar öğrencileri, tiyatro sanatçıları, öğretmenler, din görevlileri ve mesleki olarak seslerini yoğun olarak kullanan ses profesyonellerine, doğru ses kullanımı ile ilgili rehabilitasyon uygulamaları gerçekleştirilmektedir.